Uitbreiding van lozingsvergunning staat haaks op doelstellingen Kaderrichtlijn Water

28 september 2022

Hieronder volgt een korte casus waarover we op 8 augustus 2022 een zienswijze hebben ingediend:

Voor de nieuw op te richten fabriek Tessenderlo-Kerley Geleen wordt een vergunning gevraagd om chemische stoffen te mogen lozen op het oppervlaktewater. Het Waterschap Limburg toetst dan op twee zaken, ten eerste de BBT-conclusies. Kort gezegd houdt dit in dat een fabriek gebruik moet maken van de best beschikbare technieken bekeken vanuit milieuoogpunt. Daarna voert het Waterschap een emissie-immissietoets uit. Hiermee kan de bepaald worden hoeveel ‘restlozing’ naar het oppervlaktewater toegestaan is. De restlozing is dus de lozing die overblijft na toepassing van de bronaanpak met de beste beschikbare technieken.

Sterk verouderde toetsingsdata voor BBTs

Voor wat betreft de BBT, was het voor ons echt schrikken dat de meest recente lijst, opgesteld door de Europese Commissie, voor deze sector (chemische koelinstallaties) dateert uit 2001. Dat is toch niet uit te leggen, dat er juridisch getoetst moet worden op de beste technieken die 20 (!) jaar geleden ontwikkeld zijn?! Dat maakt bij de lozingsvergunning voor Tessenderlo Kerney dat het waterschap juridisch geen poot heeft om op te staan. Ook al staat als een paal boven water, op basis van navraag van het waterschap bij leveranciers, dat de nieuw te bouwen koelinstallatie niet voldoet aan de nu geldende best beschikbare techniek.

Onduidelijkheid hoe cumulatieve effecten meegenomen worden

Bij de emissietoets wordt op bedrijfsniveau (Sitech Services) vastgesteld wat de totale concentratie in de Grensmaas is van alle activiteiten ter hoogte van de meest dichtstbijzijnde meetpunten (drinkwaterinnamepunt en mengpunt) en toetst deze aan verschillende normen voor ecologie en drinkwater. Het probleem is dat in de vergunningverlening niet rekening wordt gehouden met de optelsom (cumulatie-effecten) van lozingen van verschillende partijen stroomop- en afwaarts. Zo zouden bijvoorbeeld 10 bedrijven afzonderlijk nét onder de drinkwaterconcentratie normen kunnen blijven, terwijl de werkelijke concentratie langs dat punt bijna tien keer de norm overschrijdt.

Kunnen we de waterkwaliteitsdoelen vóór 2027 wel halen als de wettelijke mogelijkheden altijd achterlopen?

Op deze manier komen de kader-richtlijn-water doelen van 2027 niet in het vizier. En dat is zonde, want het beleid van de provincie en de ambities die zij uitspreken zouden het Waterschap Limburg veel meer mogelijkheden kunnen geven dan de soms verouderde en onvolledige vergunningstoetsingskaders.

Geef het Waterschap effectieve instrumenten om écht lozingen van stoffen te verminderen
Het Waterschap Limburg gaat heel serieus het gesprek aan met bedrijven die een vergunning aanvragen, maar kan deze juridisch gezien niet weigeren. Specifiek voor Tessenderlo Kerney (alsook breder) lost het Waterschap Limburg dat nu op door de lozingsvergunning slechts voor een aantal jaren uit te geven (2028, in plaats van voor onbepaalde tijd).

Ook hebben zij voor elkaar dat in de vergunningen van Sitech Services (waaronder de vergunning van Tessenderlo Kerney gaat vallen) wordt opgenomen dat vanaf 2026 geen chemische stoffen gerelateerd aan koelwaterconditionering geloosd mogen op het oppervlaktewater. Ondanks dat deze passage vrijwillig opgenomen wordt, heeft dit wel een juridisch afdwingbare status. Als in 2026 Sitech (partners) niet voldoen, dan kan Waterschap Limburg handhavend gaan optreden. Ondertussen moet Tessenderlo een plan van aanpak opstellen en jaarlijks rapporteren aan het waterschap welke stappen (en onderzoek) uitgevoerd worden om in 2026 compliant te zijn. Hiermee wordt een precedentwerking gecreëerd voor toekomstige vergunningverlening doordat deze partijen vervolgens laten zien wat mogelijk is in termen van chemie-arm of chemievrij koelen.

Een risico is echter dat partijen zoals Tessenderlo in plaats van over te gaan op chemie-vrije koelwaterconditionering, het vervuilde water op een andere manier ‘lozen’ waardoor geen vergunning van het waterschap nodig is. We zouden daarom af moeten van vergunningverlening puur gebaseerd op een juridische basis (immers die loopt altijd achter de feiten aan), maar één gebaseerd op doelbereik.

Foto: Groote Peel, Nederweert | Saxifraga-Jan van der Straaten