Workshop: Ruimtelijke uitdagingen in Limburg

24 mei 2022

Het gevecht om de ruimte

Tijdens de voorbereiding van de workshop voor studenten van de Universiteit Maastricht kwam eens te meer naar voren waarom de NMF Limburg bestaat, en waar onze medewerkers en achterban zich vrijwel dagelijks mee bezighouden: het gevecht om de ruimte. Voor de workshop selecteerden we (Pim Brueren en Andrea Bakker) de volgende vier casussen die de ruimtelijke uitdaging concreet maken:

• Grootschalige hernieuwbare energieopwek: impact op natuur, lokale omgeving en ruimtelijke kwaliteit;
• Elektrische autoproductie op globale schaal ten koste van lokaal bos;
• Verdozing van het landschap voor puur economische groei;
• Industrialisatie/concentratie van voedselproductie in vergelijking met meer extensieve natuurinclusieve landbouw.

Actuele thema’s dus, waar de NMF Limburg herhaaldelijk mee te maken krijgt, en meer en meer mee zal krijgen richting de toekomst.

In de workshop legden we de casussen voor aan een tiental studenten en medewerkers van de universiteit. Aan de hand van een aantal stellingen mochten de deelnemers aan de slag om hun perspectieven met ons te delen.

Enkele punten die uit de sessie naar voren kwamen:

• De energietransitie doelen in het teken van de klimaatcrisis zijn belangrijk, maar de urgentie van andere maatschappelijke uitdagingen zoals biodiversiteit, natuurontwikkeling, en klimaatadaptatie mogen niet ondergeschoven worden puur ten kosten van de energietransitie.
• Participatie als betrokken burgers in vorm van eigenaarschap, meedelen in winst, meedenken over inpassing is cruciaal bij het behalen van zowel de klimaatdoelen algeheel, als de energietransitie doelen.
• Bedrijven hebben een veel grotere rol in de transities waar we voor staan dan dat we denken. Er moet veel meer verantwoordelijkheid genomen worden door de private sector.
• Er wordt nog te weinig gedaan op het gebied van zon op dak en energiebesparing. Er wordt veel verwacht op het gebied van lease en service oplossingen voor zowel huishoudens als bedrijven om hoge investeringskosten te mijden.
• Feiten en wetenschappelijke onderbouwingen zijn zeer belangrijk bij het maken van keuzes, maar in plaats van een eenzijdige focus op economische en financiële waarde op korte termijn (en alleen CO2 reduceren), zou bij het maken van keuzes een bredere maatschappelijke kosten-baten analyse leidend moeten zijn (waarin ook sociale aspecten zoals inclusiviteit of natuur aspecten zoals bijdrage aan biodiversiteit meewegen).
• De transities waarin we verkeren als samenleving zijn afhankelijk van elkaar. CO2 uitstoot verminderen is bijvoorbeeld maar één pijler. Te sterke focus op CO2 kan potentieel schadelijk zijn voor bijvoorbeeld de biodiversiteitscrisis.
• We moeten niet vergeten dat transities pijn doen, en dat er afscheid genomen zal worden van zaken die we decennia lang als normaal hebben ervaren. Denk aan de opkomst van grootschalige distributiecentra door consumentengedrag, en het potentiële effect op de authentieke winkelstraat.
• Ruimte is zo schaars geworden, dat multifunctioneel gebruik van ruimte een basisvoorwaarde moet zijn bij toekomstige ontwikkelingen in bijvoorbeeld de landbouw en energietransitie.

Voor de deelnemers zeker geen eenvoudige thema´s, maar genoeg ‘food for thought’. De discussies tijdens de workshop zetten ons ook op scherp; een goede manier om input te krijgen van mensen binnen en buiten ons werkveld.

Als NMF Limburg kijken we terug op een geslaagde bijdrage aan de Sustainability Week en zien we potentie om de samenwerking met zowel jongeren in de provincie als de Universiteit Maastricht te versterken. Wordt vervolgd!

Ook een workshop op jouw school?

Wil je ook met dit soort thema’s aan de slag? Wij komen graag op jouw school of opleiding een workshop verzorgen!