Banen versus bomen

15 mei 2021

Banen versus bomen

Aan de noordkant van de huidige autofabriek VDL Nedcar bij Born ligt het Sterrebos. Geen groot bos, maar wel zeer waardevol vanwege de ietwat verborgen ligging en daardoor aanwezige rust. Het bosecosysteem met vele 200 jaar oude eikenbomen en rijke ondergroei is een samenhangend geheel waar tal van (beschermde) planten en dieren leven.

Uitbreiding VDL Nedcar

Omdat BMW heeft aangegeven dat zij binnen afzienbare tijd geen auto’s meer wilt laten produceren in Born, is VDL Nedcar naarstig op zoek naar nieuwe opdrachtgevers. Uitbreiding van de fabriek met een tweede productielijn moet helpen om deze nieuwe opdrachtgevers over de streep te trekken. Deze uitbreiding is voorzien aan de noordkant van de huidige fabriek, waarvoor twee derde van het Sterrebos moet wijken. Ook het nabijgelegen kasteellandgoed Wolfrath wordt bij uitbreiding van de autofabriek ernstig aangetast. De provincie Limburg steunt de uitbreidingsplannen en wijst daarbij op het belang van werkgelegenheid en economie.

Kap bij voorbaat

Het lijkt logisch dat de bomen, die moeten wijken voor de nieuwe fabriekshal, pas gekapt worden op het moment dat er zekerheid bestaat over een of meerdere nieuwe opdrachtgevers. Dat is in het voortraject ook altijd zo gecommuniceerd naar omwonenden en natuur- en milieuorganisaties. Het bleek een vals voorwendsel. Vlak voordat Provinciale Staten uiteindelijk een besluit moesten nemen over het plan, is deze voorwaarde losgelaten. Met als argument dat een nieuwe opdrachtgever meteen zou moeten kunnen beginnen met het (laten) produceren van auto’s. Ook vinden de provincie en VDL Nedcar dat er voldoende natuurcompensatie tegenover staat.

Compensatie van natuur

De natuurwaarden die verloren gaan – en die zijn zeer aanzienlijk – worden volgens de provincie en het bedrijf meer dan voldoende gecompenseerd door in de directe omgeving meer bomen terug te planten dan er verloren gaan. Ook wordt het gebied recreatief aantrekkelijker gemaakt door de aanleg van wandel- en fietspaden. Tot slot wordt er geld gestort in een fonds, waarmee leefbaarheidsprojecten in de omliggende dorpen Nieuwstadt en Holtum gefinancierd kunnen worden. Daarbij wordt gemakshalve voorbijgegaan aan het feit dat verlies van een bosecosysteem met meer dan 200 jaar oude bomen en aantasting van een rijksmonumentaal landgoed onmogelijk te compenseren valt. Boekhoudkundig mag het compensatieplaatje dan wel kloppen, in de praktijk duurt het minstens een eeuw om enigszins vergelijkbare natuurwaarden terug te krijgen. Ook zal de nog te ontwikkelen natuur voorlopig veel minder CO2 opslaan dan het bestaande bos nu doet. Bovendien blijkt uit de praktijk dat compensatie vaak niet leidt tot een zelfde kwaliteit natuur als welke verloren is gegaan. Welke garanties zijn er en wie ziet erop toe dat dit nu wel het geval is?

Wat vindt de Natuur en Milieufederatie Limburg?

Als maatschappelijke organisatie zijn wij niet blind voor het belang van VDL Nedcar voor de economie en werkgelegenheid van Limburg en de Westelijke Mijnstreek in het bijzonder. Wij hebben er dan ook begrip voor dat de provincie zich inspant om banen voor onze provincie te behouden, zeker in deze moeilijke economische tijd. Maar niet ten koste van alles.
Wij verzetten ons tegen het op voorhand kappen van een eeuwenoud bos voor de aanleg van een nieuwe productielijn, terwijl de autosector wereldwijd krimpt en VDL Nedcar nog geen nieuwe opdrachtgevers heeft gevonden. Overal in ons land zijn er plannen en initiatieven om bomen aan te planten met het oog op klimaatadaptatie en het vastleggen van de CO2-uitstoot. In dat licht bezien valt het kappen van een eeuwenoud bos niet uit te leggen.
In de zojuist verschenen Monitor Brede Welvaart en Sustainable Development Goals van het CBS blijkt eens te meer dat Nederland een zware wissel op de natuur trekt. Het percentage natuur en bosgebieden in ons land behoort tot de laagste in Europa en het overschot aan stikstof per hectare landbouwgrond is het hoogste van alle 19 EU-landen waarvoor cijfers beschikbaar zijn. Alle reden dus om zuinig te zijn op onze schaarse bos- en natuurgebieden!
Bovendien verwachten wij van een grote speler als VDL Nedcar dat die haar maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en verder kijkt dan alleen naar werkgelegenheid en de korte termijn. Het zou het bedrijf sieren als zij, gezien alle maatschappelijke commotie over de kap van het bos, tot een heroverweging zou komen. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald!

Red het Sterrebos

Inmiddels is er een petitie gestart tegen het kappen van het Sterrebos.

Teken de petitie