Handreiking coöperatief ondernemen met wind

22 februari 2018

Handreiking coöperatief ondernemen met wind

“Hoe kan windenergie zodanig ontwikkeld worden dat het door de burgers en bedrijven als een eigen ontwikkeling gezien en ervaren wordt?” Deze vraag heeft REScoop Limburg, de koepelorganisatie van de coöperaties Zuidenwind, WeertEnergie, Leudal Energie, NeWeCOOP en Peel Energie, opgepakt. Met deze partners werd de coöperatieve aanpak uitgewerkt en gebruikt bij de windplanontwikkelingen in de gemeenten Weert, Nederweert, Leudal en Peel en Maas. Het project is uitgevoerd met steun van de Provincie Limburg en vond plaats binnen de kaders van Duurzaam Door. De leerpunten uit de praktijk van de coöperaties en gemeenten zijn in een Handreiking vastgelegd door SELL. Deze avond is de Handreiking officieel overhandigd aan gedeputeerde Daan Prevoo.

De eerste spreker van de avond was Albert Jansen, secretaris Zuidenwind. Hij vertelde hoe er 12 molens in 3 gemeenten gebouwd gaan worden zonder een volksopstand te creëren. Hoe belangrijk het is om door goede samenwerking tussen coöperaties en gemeenten vertrouwen te creëren. Dat een voorwaarde is dat gemeenten en provincie helder planologisch beleid formuleren en daarop handhaven. En ook een kader scheppen waarin burgers gestimuleerd worden om actief deel te nemen en bovendien opbrengsten worden gegenereerd die ten goede komen aan de gemeenschap. Dan gaat het uiteindelijk niet over draagvlak maar over acceptatie.

Vervolgens heeft Jelle Vegt, auteur van de Handreiking namens SELL, belicht welke leerpunten er o.a. zijn opgedaan. Omarm je omgeving: lokale ondernemers, verenigingen, buurtraden. Coöperatief is intensief. Lagere tarieven van projectleiders dan projectontwikkelaars zorgen dat projecten gerealiseerd kunnen worden. Kosten gaan voor de baat uit. Pas terugbetalen als de molen staat. Zakelijk succes: wees een betrouwbare partner (naar gemeente en provincie). Zakenpartners werken met een open begroting. Coöperatie is sterk in het verdelen van het profijtbeginsel van omgevingsfonds, projectontwikkelaar sterk in ontwikkelen projecten. Coöperatie moet haantje de voorste zijn, als eerste praten met de grondeigenaren en omwonenden en andere stakeholders zoals natuur- en milieuorganisaties. Vermijd: “wij-jullie-zij” communicatie. Rode draad is: vertrouwen, verandermacht (door overheid in zadel gebracht), veerkracht (omgaan met verzetten bakens).

Hierna kreeg John Schoonbroodt, voorzitter Zuidenwind, het woord om de Handreiking te overhandigen aan de gedeputeerde Daan Prevoo. John sprak uit trots te zijn op de aanpak in Midden Limburg, dat hiermee voorop loopt. Hij wierp de vraag op of deze aanpak wel de taak is voor vrijwilligers alleen? Daan Prevoo antwoordt dat de inzet door vrijwilligers een zegen is, dat professionaliseren niet per se beter is. De ontwikkelingen gaan niet snel genoeg, lang niet iedereen is doordrongen van de urgentie. Hij somt diverse activiteiten op die provincie onderneemt om tot versnelling te komen, o.a. asbest eraf zon erop; klimaataanpak opnemen in coalitie akkoord, waarna steun van provincie; aanjagen/ondersteunen van gemeenten; omgevingswet optimaal benutten; richtlijnen t.a.v. zonneweiden formuleren; voorfinanciering van projecten, en natuurlijk ook de Handreiking mee uitdragen, zie: http://bit.ly/2Fnmrc7.

Na de pauze stelt Peter Gloudi, voorzitter van WeertEnergie, dat ze er nog niet zijn. Er is in Weert een intensief traject gaande waarbij door hen meer dan 9 groeperingen benaderd en betrokken zijn, ieder met hun eigen belangen. Uitgangspunt daarbij is “zeggen wat je doet, en doen wat je zegt”. Het gaat enerzijds om macht, anderzijds om vertrouwen. Grondeigenaren bepalen zelf de verdeelsleutel. Door de eigen stevige opstelling zijn ze gelijkwaardig partner van Eneco. Burgers worden aangezet om zowel in de ontwikkelingsfase als de exploitatiefase mee te doen. Openheid is heel belangrijk in de communicatie.

Tenslotte is Har Geenen, voorzitter van REScoop Limburg aan het woord om uit te leggen wat REScoop Limburg behelst. De missie van REScoop Limburg is breed. REScoop wil meehelpen om de provinciale energietransitie te realiseren en ondersteunt leden bij het realiseren van hun doelen. REScoop kan bemiddelen naar voorfinanciering voor coöperaties door provincie. Het is een lerende organisatie die professionalisering nastreeft. REScoop wil ook bevorderen dat duurzame opwek tot stand komt in gemeenten waar wind geen optie is.