Hoorzitting en bezwaar tegen afwijzen handhavingsverzoeken voor distributiecentrum in Belfeld

3 september 2024

Overtredingen op de Wet Bodembescherming

In het gebied waar de loods gebouwd gaat worden, zit een ernstige nikkelverontreiniging. Hier heeft voorheen een fabriek (Egidius Janssen) gestaan die ordners maakte en de ringen die in ordners zitten werden hier van een laagje nikkel voorzien. Hierbij werden geen vaste nikkeldeeltjes gebruikt, maar in water oplosbare nikkelzouten. De nikkelverontreiniging is al in 2009 geconstateerd en had toen met spoed gesaneerd moeten worden. Dat is echter nooit gebeurd: dit ontdekte de Werkgroep Stop Verdozing Belfeld bij het lezen van de stukken die bij de ontwerp omgevingsvergunning voor het distributiecentrum ter inzage lagen. De NMF Limburg heeft toen bij de gemeente Venlo – deze is bevoegd gezag bij overtredingen op de Wet Bodembescherming – een handhavingsverzoek ingediend. Dit verzoek werd afgewezen, omdat de verontreiniging historisch zou zijn, dat wil zeggen ontstaan vóór 1987, en de zorgplicht vanuit de Wet Bodembescherming geldt niet voor historische bodemverontreinigingen. De gemeente geeft echter niet duidelijk aan waarop de veronderstelling is gebaseerd, dat het een historische verontreiniging betreft. Wij hebben in ons bezwaar tegen het afwijzen van ons handhavingsverzoek beargumenteerd dat de nikkelverontreiniging in 1990 niet meer aanwezig was: de aangetoonde nikkelverontreiniging in het recente bodemonderzoek dat voor de bouw van de loods heeft plaatsgevonden, moet dus ná 1990 zijn ontstaan. Wij hebben namelijk een milieudeskundige gesproken die bij Egidius Janssen heeft gewerkt en hij heeft aangegeven dat in 1990 de verontreinigde grond volledig is verwijderd en dat hiervan wel degelijk – in tegenstelling tot wat de gemeente beweert – een evaluatierapport is gemaakt in samenwerking met het saneringsbedrijf EcoService. In een hoorzitting waar de gemeente Venlo ons voor had uitgenodigd, heeft de federatie samen met iemand van de Werkgroep Stop Verdozing Belfeld die scheikundige is, toegelicht dat de sanering zoals die nu eindelijk – na bijna 20 jaar ! – is gestart geen zin heeft: het afdekken met een laag grond zal de nikkelverontreiniging namelijk niet stoppen. Het gaat hier om nikkelzouten: als deze in aanraking komen met grondwater zullen ze oplossen en zich verder gaan verspreiden. Meer informatie over de nikkelverontreiniging is te vinden in de pleitnotitie die de NMF voor deze hoorzitting heeft opgesteld.

Overtredingen op de Wet natuurbescherming

De NMF Limburg constateerde in de stukken die bij de ontwerp omgevingsvergunning ter inzage lagen ernstige overtredingen op de Wet natuurbescherming en heeft hiervoor bij de provincie Limburg – deze is bevoegd gezag in deze – een handhavingsverzoek ingediend. De projectontwikkelaar Next Level Development (NLD) heeft namelijk in eerste instantie ecologisch adviesbureau Econsultancy ingehuurd om ecologisch onderzoek in het plangebied te laten uitvoeren (een zogenaamde quickscan). Dit bureau concludeerde dat er vervolgonderzoek zou moeten plaatsvinden naar 6 soorten vleermuizen en nog 15 andere diersoorten. NLD heeft vervolgens na 2 maanden een ander ecologisch adviesbureau – Geofoxx –  ingeschakeld en in tussentijd vrijwel alle vegetatie in het plangebied verwijderd. Ook zijn er gaten in spouwmuren van de fabriek gemaakt. Geofoxx heeft dit wel geconstateerd in hun rapport van de quickscan, maar hier geen melding van gemaakt bij het bevoegd gezag: Geofoxx geeft in het rapport aan dat er naast 3 soorten vleermuizen, vervolgonderzoek moet plaatsvinden naar slechts 3 andere diersoorten. Doordat naar een groot aantal soorten geen vervolgonderzoek is gedaan, betekent dit dat er mogelijk overtredingen op de Wet natuurbescherming zijn gedaan, namelijk het slopen van gebouwen waarin mogelijk jaarrond beschermde nesten zaten van huismus en gierzwaluw, er zijn mogelijk bomen gekapt met roofvogelnesten, eekhoornnesten en/of vleermuisverblijfplaatsen en er is mogelijk geschikt leefgebied van o.a. hazelworm vernietigd. Daarnaast staat in het rapport van Geofoxx m.b.t. het vleermuizenonderzoek, dat er – terwijl het vleermuizenonderzoek nog niet was afgerond – er werkzaamheden hebben plaatsgevonden zoals de verwijdering van boeiboorden, waarbij mogelijk verblijfplaatsen van vleermuizen zijn vernield. Ook staat in dit rapport dat hierbij minimaal een nest van de zwarte roodstaart is vernield.

De provincie beaamt overtredingen op de Wet natuurbescherming, maar wijst ons verzoek om handhaven af en gaat een bestuurlijk gesprek met NLD aan. We hebben hiertegen bezwaar gemaakt, omdat er meer overtredingen zijn, dan de overtredingen die de provincie in het Afwijzingsbesluit beaamt, zoals het dempen van een poel.  In het bezwaar tegen het Afwijzingsbesluit wijzen we verder op diverse onwaarheden van NLD, zoals de uitspraak dat er geen bomen zouden zijn gekapt, terwijl er foto’s zijn van de situatie in het plangebied tijdens de quickscan van Econsultancy (mét bomen) en foto’s van de quickscan  van Geofoxx (zonder bomen). In ons bezwaar geven we verder aan dat Geofoxx niet volgens de gedragscode van het Netwerk Groene Bureaus heeft gehandeld en dat de totstandkoming van de interventie op basis van de interventiematrix niet correct is. Er is een Landelijke Handhavingsstrategie Omgevingsrecht (LHSO) om te zorgen dat handhaving door verschillende instanties in heel Nederland zo uniform mogelijk is. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een zogenaamde interventiematrix: hierbij wordt gekeken naar de ernst van de overtreding en het gedrag van de overtreder. Als wij de interventiematrix invullen komen we echter tot een andere conclusie dan de provincie, namelijk geen bestuurlijk gesprek met NLD, maar een last onder dwangsom of het intrekken van de ontwerp omgevingsvergunning. Ook geven we in ons bezwaar nog aan dat in vergelijkbare casussen zwaardere interventies zijn opgelegd én dat controle van de werkzaamheden van NLD nodig is.

Brieven

• 26-06-2024 Bezwaar tegen afwijzen handhavingsverzoek m.b.t. overtredingen van de Wet bodembescherming (nikkelverontreiniging)
• 18-08-2024 Pleitnotitie hoorzitting nikkelverontreiniging Witveld
• 26-08-2024 Bezwaar tegen afwijzen handhavingsverzoek m.b.t. overtredingen van de Wet natuurbescherming

Verder lezen

• 25-03-2024 Nieuwsbericht: Zienswijze en handhavingsverzoeken tegen verdozing Belfeld
• Werkgroep Stop Verdozing Belfeld