Provincie akkoord met structureel geld voor natuurbeheer

20 april 2022

Provincie akkoord met structureel geld voor natuurbeheer

Provinciale Staten (PS) van Limburg zijn onlangs akkoord gegaan met het voorstel om de kosten van natuurbeheer en agrarisch natuurbeheer voortaan structureel in de begroting op te nemen. Dekking van deze kosten is tot op heden steeds incidenteel geregeld, waarmee Limburg landelijk gezien een uitzonderingspositie innam. Met het besluit gingen PS ook akkoord met het verhogen van de eigen provinciale bijdrage voor natuurbeheer en agrarisch natuurbeheer van 3,87 mln. euro per jaar (2023) oplopend tot 9,87 mln. euro per jaar (2030).

Met het sluiten van het Natuurpact in 2013 zijn natuuropgaven, waaronder natuurbeheer en agrarisch natuurbeheer, gedecentraliseerd naar de provincies. Het in stand houden van het Natuurnetwerk is een wettelijke taak van de provincie (art. 1.12 van de Wet natuurbescherming). De provincie dient de nodige maatregelen te treffen voor het in een gunstige staat van instandhouding brengen of houden van beschermde dieren, planten en hun habitats. Deze instandhouding is zonder natuurbeheer en agrarisch natuurbeheer niet mogelijk.

Natuur staat er slecht voor

Uit de zevende Voortgangsrapportage Natuur (2021) blijkt dat de natuur in ons land er slecht voor staat. Ongeveer driekwart van de habitatrichtlijnsoorten en 90% van de habitattypen in Nederland verkeren in een ongunstige staat van instandhouding. Dat komt met name door de veel te hoge stikstofdepositie, verdroging en een tekort aan geschikt leefgebied. “Provincies kunnen op de korte termijn (5 tot 10 jaar) de natuur in het Natuurnetwerk herstellen en robuuster maken door meer in te zetten op herstelmaatregelen en voldoende regulier natuurbeheer.” Bij onvoldoende beheer is er het risico dat de biodiversiteit nog verder afneemt, waardoor landelijke en Europese doelen en afspraken niet gehaald worden.

Bij de decentralisatie van de natuurbeheertaak in 2013 was bekend dat de rijksbijdrage (gestort in het provinciefonds) onvoldoende was en hebben alle provincies toegezegd om een eigen financiële bijdrage te leveren. Voor Limburg was deze in 2013 geraamd op een bedrag van 4,4 miljoen euro per jaar.

Geen structurele financiering

Door vorige Colleges van GS van Limburg is een bewuste politiek-bestuurlijke keuze gemaakt om de kosten van natuurbeheer en agrarisch natuurbeheer en de externe organisatiekosten steeds incidenteel te regelen. De provincie Limburg was daarmee de enige provincie die de gelden voor dat beheer niet structureel in de begroting had opgenomen.

Het dekkingstekort voor natuurbeheer en agrarisch natuurbeheer dreigt op te lopen van 3,87 miljoen euro volgend jaar oplopend tot bijna 9,9 miljoen in 2030. Om hieraan tegemoet te komen, dient de provincie een hogere eigen bijdrage beschikbaar te stellen dan de eerder geraamde 4,4 miljoen, omdat:

• Deze eigen bijdrage in 2013 berekend is voor boekjaar 2021, niet voor 2030 (prijsstijging);
• De dekking niet is geïndexeerd;
• De 2,49 mln. organisatiekosten nagenoeg niet in die 4,4 mln. euro waren meegenomen;
• Niet is uitgegaan van 0,75 mln. verhoogde beheerkosten als gevolg van de kwaliteitsslag op bestaande natuur;
• Met het huidige bedrag voor agrarisch natuurbeheer is gerekend met een beperkte Europese cofinanciering (50%, in het verleden 75%).

Natuurbeheer geborgd voor lange termijn

Als enkel de storting in het provinciefonds beschikbaar wordt gesteld voor natuurbeheer en er geen extra dekking door de provincie van het tekort komt, dan betekent dit dat er steeds minder areaal beheerd kan worden (de kosten blijven stijgen en dekking is een vast bedrag) of het bestaande areaal steeds minder goed. Behoud van natuurgebieden met een hoge soortenrijkdom vraagt om beheercontinuïteit en dus lange termijnplannen. Als je lange termijn natuurdoelen hebt dan vraagt dat ook om (langjarige) borging van de financiering daarvan.

Provinciale Staten van Limburg hebben op 8 april 2022 besloten om voortaan structureel geld in de begroting op te nemen voor natuurbeheer, agrarisch natuurbeheer en externe organisatiekosten. En met het verhogen van de eigen provinciale bijdrage om de oplopende tekorten voor natuurbeheer te dekken. Daar hebben de Natuur en Milieufederatie Limburg en de terreinbeherende organisaties zich al langer voor ingezet. Dat is goed nieuws en betekent zekerheid voor de beheerders van natuurterreinen in Limburg en voor boeren die zich bezig houden met agrarisch natuurbeheer.

Foto: Omgeving Slenaken – Saxifraga – Hans Dekker