Publicatie rapport ‘Water vasthouden en vertragen in het Geuldal’

26 oktober 2023

Publicatie rapport ‘Water vasthouden en vertragen in het Geuldal’

Een natuurlijker landschap maakt het Geuldal veiliger en helpt om wateroverlast en droogte tegen te gaan. Door aanpassingen in inrichting en gebruik kan het landschap meer regenwater opnemen, opslaan en vertraagd afgeven. Dat blijkt uit de studie ‘Water vasthouden en vertragen in het Geuldal’ van Bureau Stroming, H+N+S Landschapsarchitecten en Acacia Water die is uitgevoerd in opdracht van de coalitie Natuurkracht. Voor overheden, grondeigenaren, bedrijven, inwoners en ontwerpers beantwoordt deze studie de vraag wélke maatregelen wáár in het Geuldal kunnen worden toegepast en wát dat oplevert.

Natuurkracht

Het onderzoeksrapport gaat over het inzetten van natuur, ofwel natuurkracht, om wateroverlast in het Geuldal te voorkomen of te verminderen. Hierbij spelen de bodem en ondergrond, het bodemleven en de vegetatie een hoofdrol. De onderzoekers gaan vanuit hydrologisch perspectief dieper op de natuurkracht-benadering in. Daarvoor namen zij het landschap van het gehéle (grensoverschrijdende) stroomgebied van de Geul onder de loep. Zij keken naar bodem, gesteente, reliëf, infrastructuur, landgebruik en type begroeiing. Dit is de eerste keer dat het Geuldal op deze manier in een rekenkundig model is gegoten.

Ruimtelijke maatregelen

Jasper Hugtenburg, H+N+S landschapsarchitecten licht toe:
“In het rapport zijn tien maatregelen uitgewerkt. Ze hebben betrekking op de inrichting en het landgebruik. Sommige zijn bij uitstek geschikt voor plateau en helling, andere voor droogdal en beekdal. Niet alleen voor het landelijk gebied zijn natuurlijke maatregelen gepresenteerd, óók voor het stedelijk gebied. Verhardingen die de bodem afdekken zoals steen, beton en asfalt, en die een razendsnelle waterafstroom vanaf de hellingen bevorderen, leiden vaak tot wateroverlast in het dal. Maar ook in het buitengebied komt verdicht en kaal bodemoppervlak voor. Verandering en/of verbetering van het landgebruik, de bodemzorg en de inrichting helpen om water vast te houden.”

Natuurlijk watersysteem

Deze (ruimtelijke) maatregelen sluiten naadloos aan bij andere belangrijke opgaven voor het Geuldal zoals verbetering van de landschapskwaliteit, biodiversiteit, drinkwaterzekerheid, droogtebestrijding, opslag van kooldioxide en het tegengaan van inspoeling van stikstofrijk erosiemateriaal. Ook daarom zijn dergelijke maatregelen de moeite en ruimte waard. Daarnaast laat het rapport haarscherp zien dat het oorspronkelijke, natuurlijke watersysteem alles al in zich had om water te bergen, langzaam door te geven en geleidelijk af te voeren, waardoor neerslagpieken en tussenliggende droge periodes gebufferd werden. Dit systeem is eeuwenlang met technieken bewerkt om water versneld af te voeren.

Bekijk rapport