Zorgen om nieuwe stoffen in Maaswater, streefwaarden overschreden in 10% van de metingen
1 september 2014
Zorgen om nieuwe stoffen in Maaswater, streefwaarden overschreden in 10% van de metingen
Ook in 2013 zijn ‘nieuwe stoffen’ – zoals geneesmiddelen – aangetroffen in het Maaswater. Dit blijkt uit het jaarrapport “De kwaliteit van het Maaswater in 2013” (1) van RIWA-Maas, het internationale samenwerkingsverband van drinkwaterbedrijven die Maaswater gebruiken als bron voor de drinkwaterbereiding. De Milieufederatie Limburg deelt die zorgen uit het onderzoek en zet zich ook al geruime tijd in voor een schone Maas.
Uit recent onderzoek (2) blijkt, dat geneesmiddelen slechts in zeer lage gehaltes voorkomen in geproduceerd drinkwater. Om deze onberispelijke kwaliteit te behouden pleit RIWA voor normen voor deze stoffen in het oppervlaktewater, zodat minder medicijnresten in de rivieren terecht komen.
Normen wenselijk voor geneesmiddelen
In 2013 werden – net als in vorige jaren – de streefwaarden uit het Europees Rivierenmemorandum (3) overschreden in ruim 10% van de metingen voor geneesmiddelen, rüntgencontrastmiddelen en hormoonverstorende stoffen. Dit zijn stoffen, waarvoor tot op heden geen normen voor het vóórkomen in oppervlaktewater bestaan. De belangrijkste oorzaak van deze verontreiniging is het gebruik van medicijnen in de huishoudens en ziekenhuizen. Het drinkwater dat wordt gemaakt van Maaswater is dankzij selectieve inname van rivierwater en toegepaste zuiveringstechnieken nog steeds veilig en betrouwbaar. Recent onderzoek wijst uit dat de gehaltes in drinkwater zodanig laag zijn dat de risico’s op gezondheidsschade verwaarloosbaar klein zijn. Toch pleit RIWA ervoor om de problematiek van geneesmiddelen bij de bron aan te pakken om zo ook in de toekomst op een natuurlijke manier van Maaswater betrouwbaar drinkwater te kunnen maken; immers voorkómen is beter dan genezen. De Nederlandse regering heeft onlangs in de Beleidsnota Drinkwater aangekondigd dat maatregelen onderzocht zullen worden, die zich richten op preventie en bronaanpak: maatregelen bij de productie en het voorschrijven van medicijnen, én bij de zuivering van afvalwater. Een aanpak die RIWA-Maas van harte onderschrijft.
Internationale afstemming noodzakelijk
Nieuwe stoffen, zoals geneesmiddelen, worden in het hele stroomgebied van de Maas gebruikt en komen na gebruik in het oppervlaktewater terecht. De aanpak van deze problematiek vergt internationale afstemming. Het stroomgebiedbeheerplan van de Maas dat eind 2014 in de Internationale Maascommissie moet worden vastgesteld, biedt hiervoor een uitgelezen kans.
Verbod chemische onkruidbestrijding
Ondanks de dalende trend in normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in het Maaswater blijven deze stoffen problematisch. Voor het onkruidbestrijdingsmiddel glyfosaat zien we al jaren dat in circa 20% van de metingen de normen voor oppervlaktewater overschreden worden. RIWA is dan ook zeer verheugd dat de Tweede Kamer in Nederland in maart 2014 besloten heeft tot een algeheel verbod op chemische onkruidbestrijding op verhardingen en sportterreinen. De organisatie hoopt, dat ook het particuliere gebruik zal worden verboden. Daarmee kunnen normoverschrijdingen voor glyfosaat in het rivierwater tot het verleden gaan behoren.
- (1) Het volledige rapport kan gedownload worden op www.riwa-maas.org
- (2) ‘Human health risk assessmentof the mixture of Pharmaceuticals in Dutch drinking water and its sources based on frequent monitoring data‘, C.J. Houtman e.o.2014 Science of Total Environment
- (3) Het Europees Rivierenmemorandum is opgesteld door de overkoepelende verenigingen van waterleidingbedrijven in de stroomgebieden van Rijn, Maas, Donau, Elbe en Ruhr. Hierin worden de doelen en streefwaarden vastgelegd voor de kwaliteit van het rivierwater, dat gebruikt wordt als bron voor de drinkwatervoorziening. Het memorandum is hier te downloaden.
