Platform Voedselbossen Limburg

Wat is een voedselbos?

Voedselbossen zijn productiebossen en bestaan uit zeven tot negen productieve lagen. Deze lagen vormen samen een zelfstandig ecosysteem dat gebruikt maakt van natuurlijke processen en kringlopen. Het principe uit de permacultuur speelt hierin een grote rol: werk de natuur niet tegen, maar werk ermee samen. Er wordt dan ook geen gebruik gemaakt van pesticiden en er wordt niet bemest. Zo wordt er bijvoorbeeld voor gekozen luizen met lieveheersbeestjes te bestrijden en wespen met vogels. Om niet te hoeven bemesten, wordt gebruik gemaakt van natuurlijke processen en kringlopen die een rijke en voedzame bovenlaag creëren uit afgevallen bladeren: de humuslaag. Er kunnen het hele jaar door groenten, fruit, noten, thee, paddenstoelen en honing worden geoogst.

Initiatieven in Limburg

Er gebeurt al veel in Limburg. Hieronder tref je een overzicht van alle bij ons bekende voedselbossen en initiatieven.
🌳 = gerealiseerd
🌱 = in ontwikkeling

• Voedselbos ‘t Brook | Montfort
• Leuker Voedselbos | Baexem | Bekijk website
• Hei 15 🌱 | Sint Geertruid
• BuitenGewoon Berghof | Wijlre
• Loebroek Voedselbos | Neer
• Voedselbos Haverland | Susteren | Bekijk website
• Plök | Sittard-Geleen | Bekijk website
• Sualmana | Swalmen
• Natuurgaard KorteVonck | Heythuysen
• Voedselbos Roerdalen 🌳 | Flinke Ven (nabij Meinweg) | Bekijk website
• Landgoed de Meinweg Voedselbos | Roermond (Asenray) | Bekijk website

Meer voedselbossen vind je op de Voedselbossenkaart van Green Deal Voedselbossen.

Zelf aan de slag

Het voedselbos is natuurlijk geen nieuw fenomeen, maar bij het verwerven van grond, het ontwerp en de aanleg van het bos zal je wellicht voor uitdagingen gesteld worden. De NMF Limburg helpt je hier graag mee met haar expertise en relevante netwerk. We kunnen helpen bij het zoeken naar geschikte grond, subsidies en kennis. Herken je jezelf in een van de volgende profielen? Dan kan je deel uitmaken van het Platform Voedselbossen Limburg.

• Je wilt een voedselbos aanleggen in Limburg, maar je hebt geen grond en/of kennis
• Je bent een Limburgse boer, je hebt grond, maar weinig kennis over voedselbossen
• Je bent gewoon ontzettend enthousiast over voedselbossen en wilt hoe dan ook meedoen
• Voedselbossen aanleggen doe je niet alleen. Daarom is het Platform Voedselbossen Limburg in het leven geroepen. Het is een netwerk van mensen dat geïnteresseerd is in het aanleggen en onderhouden van voedselbossen in Limburg. Ga nu aan de slag met een voedselbos!

Bekijk hieronder het actuele cursusaanbod

Meer weten?

Wil je je verder verdiepen in de aanleg en het beheer van voedselbossen? Duik dan eens in onderstaande kennisbank.

• Kennisbank

  Voordelen als vorm van duurzame landbouw

  • Grotere veerkracht door polycultuur en meerjarige planten
  • Hogere biodiversiteit
  • Opbouwen bodem en bodemleven
  • Optimaal gebruik van de ruimte door het stapelen van planten in verschillende lagen
  • Geen gebruik van kunstmest of nare chemicaliën
  • Grote opname van CO₂
  • Hoge opbrengst
  • Weinig onderhoud

  Inspirerende voorbeelden van voedselbossen in binnen- en buitenland

  • Aflevering Vroege Vogels over Voedselbos Ketelbroek
  • Voorbeeld van een volgroeid, 23 jaar oud voedselbos in Nieuw Zeeland
  • Mini-documentaire voedselbossen en natuurlijke landbouw door Park Lingezegen (landschapspark in aanleg tussen Arnhem en Nijmegen)
  • Voedselbos Nederlands Instituut voor Ecologie
  • Veel informatie over voedselbossen en natuurlijke landbouw op www.akkernaarbos.nl
  • Oudste voedselbos van Nederland (6 jaar): Voedselbos Ketelbroek
  • Over voedselbossen als verdienmodel voor landgoederen (cursus door o.a. Fransjan de Waard)
  • Interview met Linder van den Heerik en Alex Schreiner over hun Tuinderij De Voedselketen en aan te leggen voedselbos in Brabant
  • En in het klein: hoe maak je een voedselbos in je eigen tuin? (in 2 delen)
  • Voedselbossen vergroenen Jordanië
  • Permaculture Institute

  Rapporten en databases

  • Liza van de Mortel, student Helicon (opleiding Toegepaste Biologie) Den Bosch, ontwierp voor haar stage bij de Brabantse Milieufederatie een voedselbos voor de eigenaar van een perceel van 2,2 hectare te Tilburg. De geselecteerde soorten zijn in een aparte bijlage uitgebreider beschreven.
  • Heleen Verbeek, student Van Hall Larenstein, schreef voor haar stage bij de Brabantse Milieufederatie het Handboek Bosomvorming. Hierin omschrijft zij hoe je een arm dennenbos kunt omvormen (of doorontwikkelen) tot een voedselbos rijk aan biodiversiteit.
  • HAS-studenten Koert van Bemmel, Katharina Grimm, Sandra van der Maas en PJ Beers publiceerden in juli 2017 hun afstudeeropdracht over het potentieel van permacultuurprincipes in de agrifood-transitie. Lees volledige rapport.
  • Eva Slier heeft voor de Brabantse Milieufederatie onderzocht in hoeverre het Natuurnetwerk Brabant mogelijkheden biedt voor de aanleg van voedselbossen. Ook maakte ze een infographic over voedselbossen.
    Rapport ‘Van Bos tot Bord’
    Bijlage ‘Van Bos tot Bord’
    Infographic ‘Voedselbossen in een notendop’
  • www.pfaf.org Gebruiksvriendelijke database van Plants for a Future met ruim 7000 eetbare soorten voor ons klimaat.
  • www.permacultuurnederland.org Nederlandse plantendatabase en veel relevante links.